Bisschop Harrie Smeets van Roermond heeft besloten vanwege zijn ziekte een flinke stap terug te zetten. De bisschop treedt niet af, maar is voortaan verhinderd om zijn werk als bisschop te doen.

Het kerkelijk recht biedt de mogelijkheid om een bisschopszetel ‘verhinderd’ te verklaren “wanneer de bisschop niet meer in staat is om zijn pastorale taak in het bisdom te vervullen” (canon 412).

In een persoonlijke brief aan de priesters, diakens, pastoraal werkers, catechisten en kerkbesturen in het bisdom Roermond schrijft bisschop Smeets dat het hem niet makkelijk gevallen is om dit besluit te nemen. “Het ligt niet in mijn aard om een opdracht niet af te maken. Maar sinds het bekend worden van mijn ziekte heeft het mij veel moeite gekost om mijn werk te doen. Ik heb geprobeerd zoveel mogelijk onder de mensen te blijven komen en contacten te onderhouden. Een tijd lang ging dat ook redelijk goed, maar ik moet nu constateren dat mijn krachten uitgeput zijn. Het is op!” Komend weekeinde wordt in alle kerken in Limburg een boodschap van de bisschop van gelijke strekking voorgelezen.

Bij Mgr. Smeets werd in de zomer van 2021 een hersentumor geconstateerd. Hij werd hiervoor met diverse therapieën en medicijnen behandeld. Begin dit jaar werd een twee tumor gevonden en gaven de artsen aan niets meer voor de bisschop te kunnen doen. In overleg werden toen alle behandelingen stopgezet. “Sindsdien zijn mijn krachten achteruitgegaan,” schrijft Mgr. Smeets. “Met name de laatste weken voel ik dat ik niet meer kan wat ik graag zou willen en dat ik niet meer in staat ben het bisdom te besturen.” Ook schrijft hij: “Ik moet nu constateren dat mijn krachten uitgeput zijn. Het is op!”

Op verzoek van bisschop Smeets heeft vicaris-generaal Mgr. René Maessen met ingang van donderdag 6 juli 2023 conform de canons 413 en 414 van het kerkelijk recht het volledige bestuur van het bisdom overgenomen. Hij blijft dit toen tot aan het moment waarop de zetel daadwerkelijk vacant raakt.

Hieronder kunt u de brief lezen die bisschop Smeets dit weekeinde in de parochies in Limburg laat voorlezen of die op andere wijze wordt gepubliceerd.

Broeders en zusters in Christus,

Het is nu ruim twee jaar geleden dat ik ziek werd. Sindsdien lukt het mij niet meer om zelf de Heilige Mis op te dragen. Ik bezoek daarom zoveel als mogelijk is de dagelijkse eucharistieviering in de Munsterkerk, vlak bij het bisschopshuis in Roermond.

Het is daar de gewoonte om voorafgaand aan elke Mis een moment van aanbidding te houden. Samen met de aanwezige parochianen zitten we dan minutenlang in stilte voor het Allerheiligste. Ik kan u verzekeren dat is een uitstekend begin van de dag.

De rust en devotie die van dat moment uitgaan, bieden mij de gelegenheid om al mijn vragen en zorgen bij Onze-Lieve-Heer neer te leggen. Niet eerder heb ik zelf zo sterk ervaren wat in het evangelie van deze zondag gezegd wordt: “Komt allen tot mij die uitgeput zijt en onder lasten gebukt, en Ik zal u rust en verlichting schenken.” U en ik kennen in ons leven allemaal onze moeilijke momenten, maar als we ze delen met Onze-Lieve-Heer geeft hij ons kracht naar kruis. Maar er komt ook een moment dat wij als mensen voelen dat onze krachten niet meer toereikend zijn.

Toen ik in 2018 benoemd werd tot bisschop van Roermond, was dit beslist niet de benoeming waar ik naar uit had gezien. Ik moet u ook eerlijk bekennen dat het me in het begin moeite gekost heeft om mij in deze rol te schikken. Maar bij mijn priesterwijding heb ik ‘ja’ gezegd op mijn roeping en ik vond dat ik niet mocht weglopen voor de verantwoordelijkheden die daarna op mijn pad kwamen.

Daarom heb ik het bisschopsambt aanvaard.

Net toen ik mijn draai een beetje gevonden had, werd ik ziek. Wat aanvankelijk een herseninfarct leek, bleek een kwaadaardige tumor te zijn. U heeft allen meegekregen hoe een en ander zich ontwikkeld heeft. Ik ben daar altijd bewust heel open in geweest. Diverse behandelingen en medicijnen hebben mij een tijdlang letterlijk en figuurlijk op de been gehouden. Maar begin dit jaar hebben de artsen laten weten niets meer voor mij te kunnen betekenen. Alle behandelingen zijn toen stopgezet. Sindsdien zijn mijn krachten achteruitgegaan.

Met name de laatste weken voel ik dat ik niet meer kan wat ik graag zou willen en dat ik niet meer in staat ben het bisdom te besturen. Ik heb daarom besloten om gebruik te maken van een mogelijkheid die het kerkelijk recht daartoe biedt: namelijk om de zetel van Roermond ‘verhinderd’ te verklaren. Dit kan “wanneer de bisschop niet meer in staat is om zijn pastorale taak in het bisdom te vervullen”, zoals dat formeel heet. Helaas moet ik constateren dat dit op dit moment het geval is.

Dit besluit betekent niet dat ik aftreed, maar dat ik wel een flinke stap terugzet. Ik zal tot het einde van mijn leven uw bisschop blijven, maar als gevolg van mijn ziekte ben ik verhinderd om die taak uit te voeren. Op mijn verzoek en in mijn naam heeft vicaris-generaal Mgr. René Maessen met ingang van donderdag 6 juli 2023, conform de regels van het kerkelijk recht, het volledige bestuur van het bisdom overgenomen, tot aan het moment waarop de zetel daadwerkelijk vacant raakt.

Het is mij niet makkelijk gevallen om dit besluit te nemen. Het ligt niet in mijn aard om een opdracht niet af te maken. Maar sinds het bekend worden van mijn ziekte heeft het mij veel moeite gekost om mijn werk te doen. Ik heb geprobeerd zoveel mogelijk onder de mensen te blijven komen en contacten te onderhouden.

Een tijd lang ging dat ook redelijk goed. Ik ben dankbaar dat ik in die periode bijna elke zondag als gewone kerkganger een andere parochie heb mogen bezoeken en in alle dekenaten ben geweest. Maar ik moet nu constateren dat mijn krachten uitgeput zijn. Het is op!

Graag wil ik u allen heel hartelijk danken voor het vertrouwen dat u mij als bisschop hebt geschonken en voor het gebed en de vele blijken van medeleven die ik tijdens mijn ziekte mocht ontvangen. Dank ook voor het geduld dat u met mij hebt gehad.

Ik weet niet hoeveel tijd Onze-Lieve-Heer mij in dit leven nog geeft, maar – ondanks mijn eigen aarzeling in het begin – is het een voorrecht om uw bisschop te mogen zijn.

Blijf geloven in de boodschap van het evangelie. Blijf hopen op het goede. En blijf elkaar ‘in Gods naam’ liefhebben, want Zijn juk is zacht en Zijn last is licht.

Het ga u allen goed.

In Christus verbonden

Roermond, 6 juli 2023

+ Harrie Smeets,

Bisschop van Roermond