Wie woont er in Lull, De Hel of Poepershoek? En waarom bestaan zulke namen nog steeds? In Reeth: van Lull tot Anus gaat schrijver en fotograaf Paul Vreuls op zoek naar de verhalen achter de meest merkwaardige plaatsnamen van Nederland en een vleugje Vlaanderen.
Van Bontebok tot Vuilendam, van Kuttingen tot Lullingen reist Vreuls langs dorpen en gehuchten die vaak over het hoofd worden gezien, maar bol staan van geschiedenis, humor en karakter. Onderweg ontmoet hij trotse bewoners, dominees, kippenboeren en zelfs de wereldkampioen touwtrekken. Hij ontdekt een verdwijnend Nederland vol eigenaardigheden herkenbaar, ontroerend en vaak ronduit komisch.
Elk hoofdstuk bevat een kaartje met de locatie van de besproken plaats, en via een QR-code achterin kun je zelf op pad: routes downloaden en je eigen ‘scabreuze toer’ plannen. Het boek is een ode aan de taal, de humor en de mensen die Nederland maken tot wat het is. de naam van het boek is: “Reedt van Lull tot Anus”.
Promotie op NPO1
Op NPO Radio 1 werd onlangs het boek beschreven in een interview met de schrijver, Paul Vreuls, die uitlegt waar de naam Lull vandaan komt. U kunt het fragment HIER terugluisteren. De naam Lull verwijst terug op een werkwoord, het lullen of lollen, en dat was het geluid van een kabbelende beek, dan ontstaat er aan zo'n lullende of lollende beek een plaatsje Lull. Het is een bijzonder interessant traject dat het nu bij het mannelijk geslacht komt. Op een gegeven moment was er in de middeleeuwen een pijpenbeker, dus een gesloten beker met een uitsteeksel aan de onderkant, die was bedoeld voor bejaarden en kleine kinderen. Ze konden dan uit het uitsteeksel drinken zonder te morsen. En die beker maakte ook een lullend of lollend geluid. Dus op een gegeven ogenblik kun je een tekst uit de middeleeuwen tegenkomen, waarin staat, iemand uit een lul laten drinken. Natuurlijk heb je altijd wel jongens van 12, 13 of 14 jaar, die op een gegeven moment de relatie leggen tussen zo’n uitsteeksel aan de onderkant en het lullende geluid was ze zelf maken als ze aan het plassen zijn. Daar zit op een gegeven moment een zekere logica in. Dat is allemaal te lezen terug in het boek.
Jan Strijbos
Ook werd Jan Strijbos van het Heemkundig Genootschap Castenray gebeld en die gaf in een uitvoerig betoog weer wat de kenmerken zijn van buurtschap Lull, tussen Venray en Oostrum. “Het Genootschap heeft in 2007 gepoogd om de plaatsnaamborden Lull, op de historische grenzen weer terug te krijgen. Dat werd door de gemeente afgewezen met de reden dat het Venray in de publiciteit zou brengen op een manier die de gemeente niet wilde. Er waren ook een aantal burgers die aan de naam aanstoot gaven. En ja, er werd ook algemeen gedacht dat herplaatsing in het belachelijke getrokken zou gaan worden. Maar goed, ons enige doel was eigenlijk het historisch besef en dan horen eigenlijk die plaatsnaamborden daar op die plek te staan.”
Strijbos vervolgt: “ In 2019 hebben we nog een poging gedaan, om een informatiebord over de geschiedenis van Lull te plaatsen, maar daar waren heleboel inwoners toen ook niet mee eens. Rond het jaar 1900 woonden er in het gehuchtje Lull ongeveer 200 mensen verspreid over een aantal boerderijen. Tegenwoordig wonen er op dat grondgebied ruim 5000. En daar zijn er nog wat mensen bij die uit andere regio's van Venray komen. Hier in Venray wordt die naam Lull over het algemeen wel gewoon gevonden. Maar ja, rond 1975, toen is door de gemeenteraad besloten om die naam niet meer te gebruiken. Door de komst van veel grote industrieën naar Venray, kwamen ook veel Hollanders mee en wat moesten die wel niet denken, over die naam.”
Het boek heet: “Reeth, van Lull tot Anus” is online te bestellen en ook in de boekhandel te verkrijgen.
